Fundacja jest to organizacja pozarządowa, czyli taka, która działa na rzecz określonego celu lub interesu, a nie dla zysku. Fundacja zostaje powołana do realizacji celów społecznych a także gospodarnie użytecznych. Najczęstszy cel fundacji to m.in.: ochrona zdrowia, rozwój nauki oraz kultury i sztuki, ochrona środowiska czy pomoc społeczna.
Siedziba fundacji powinna znajdować się na terytorium Rzeczpospolitej Polski.
Jeśli zastanawiasz się jak zakłada się fundację a odpowiedź na pytanie co to jest fundacja to za mało, przeczytaj podstawowe informacje, które dla Ciebie przygotowaliśmy i które wyjaśnią ci podstawowe pojęcia związane z fundacją i procesem zakładania fundacji.
Założenie fundacji
Kto może założyć fundację ?
Fundacje może założyć osoba fizyczna, niezależnie od jej obywatelstwa i miejsca zamieszkania, jak również osoba prawna. Często fundację tworzy kilka osób które łączy ten sam cel, lecz możliwe jest także założenie i prowadzenie fundacji tylko przez jednego człowieka – fundatora. Co ważne, fundacja posiada własną osobowość prawną, co za tym idzie, jest ona niezależnym podmiotem prawa.
Osobowość prawna – określana jako zdolność osób prawnych do bycia podmiotem praw i obowiązków, a także dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych.
Osobowość prawna
Pojęcie osobowości prawnej nie jest prawnie definiowane. Osobowość prawna jest określana jako zdolność osób prawnych do bycia podmiotem praw i obowiązków, a także dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych. Osobowość prawna jest ściśle związana z osobami prawnymi, ponieważ bez niej osoba prawna nie mogłaby istnieć. Osoby prawne co do zasady uzyskują osobowość prawną z chwilą wpisania ich do właściwego rejestru. Jest to więc istotna cecha osoby prawnej, bowiem nie będzie osobą prawną jednostka organizacyjna, której ustawodawca nie przyznał osobowości prawnej.
Rola fundatora w fundacji
Fundator jest bardzo ważnym elementem procesu powoływania fundacji. To fundator lub fundatorzy w formie aktu notarialnego oświadczenia o ustanowieniu fundacji i przeznaczeniu na jej rzecz określonego majątku powołują ją do życia. To również fundator jest odpowiedzialny za zarejestrowanie fundacji w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Akt fundacyjny (założycielski) to oświadczenie woli fundatora w formie aktu notarialnego, zmierzające do ustanowienia fundacji, określające jej cele i majątek przeznaczony na realizację tych celów.
Fundator jest ustalany dożywotnio w akcie notarialnym i nie można tego zmienić, niezależnie od tego czy będzie on uczestniczył w życiu i działaniach fundacji np. jako członek zarządu czy w ogóle nie podejmie takich działań.
Co ciekawe, fundator nie ma obowiązku uczestnictwa w dalszym działaniu fundacji.
Fundator po założeniu fundacji tworzy statut fundacji, określa także skład i organizację zarządu, sposób jego powołania członków oraz obowiązki i uprawniania jakie będą mieli. Obowiązkiem fundatora jest sformułowanie jaki jest cel fundacji, zasad oraz formy działania fundacji.
Czy fundator może być prezesem w fundacji ?
Tak, fundator może być prezesem lub zajmować inne stanowisko w zarządzie fundacji. Ważne jest jednak to, żeby statut zawierał odpowiednie zapisy umożliwiające pełnienie takiej funkcji fundatorowi. Ma on również możliwość, poprzez odpowiednie zapisy w statucie, powoływać inne organy i zastrzec sobie w nich odpowiednie kompetencje. Wszystkie uprawnienia fundatora są jego uprawnieniami, przy czym jego rola w fundacji nie może wykraczać poza zapisy zawarte w statucie.
Jak działa fundacja ?
Akt prawny
Podstawowym aktem prawnym regulującym fundacje w Polsce jest Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz. U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203, z późn. zm.). Ustawa ta określa kwestie związane z działalnością fundacji, sposób ich tworzenia, zasady rejestracji, kompetencje zarządu oraz zasady ich likwidacji.
Statut fundacji
Podstawą każdej fundacji jest jej statut – ten dokument, który sporządza fundator, zawiera wszystkie ważne informacje o fundacji takie jak jej nazwa, określone cele i struktury organizacyjne jak również formy i zakres działalności fundacji. Jest zbiorem zasad, które określają funkcjonowanie zarządu – a bez zarządu fundacja nie może działać.
Fundator wyznacza pierwszy zarząd fundacji.
Czy fundacja może prowadzić działalność gospodarczą ?
Tak, nic nie stoi na przeszkodzie żeby fundacja prowadziła działalność gospodarczą, a dochody przeznaczała na realizowanie celów statutowych.
W fundacji mogą również pracować osoby w oparciu o umowę o pracę, zlecenie czy wykonywać dla fundacji umowę o dzieło. Niezależnie od tego czy wykonują pracę związaną z realizacją celów statutowych czy związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Cele fundacji
Zgodnie z art. 1 ustawo o fundacjach, cel fundacji nie może być dowolny. Co ważne, sformułowanie „w szczególności” oznacza, że przywołane w ustawie cele są tylko przykładami. Fundacja może realizować dowolnie wybrane cele charytatywne, społeczne czy gospodarczo użyteczne pod jednym warunkiem – że mają one charakter publiczny.
„Fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, w szczególności takich, jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami.”
źródło: lex.pl
Niektóre cele dają możliwość zwolnienia z podatku dochodowego
Fundacja, jak wszyscy, podlega obowiązkowi podatkowemu jak np. płacenie podatku dochodowego. Jednak ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 17 ust. 1 pkt 4 mówi o tym, że fundacja może skorzystać ze zwolnienia podatkowego jeśli jej celem statutowym jest działalność:
- naukowa, naukowo-techniczna,
- oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów,
- kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu,
- ochrony środowiska,
- wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę,
- dobroczynności,
- ochrony zdrowia i pomocy społecznej,
- rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów,
- kultu religijnego.
Mówiąc po ludzku, pieniądze które fundacja pozyska będą zwolnione z podatku dochodowego, jeżeli zostaną przeznaczone na cele i działania, które wpisują się w wyżej wymienione cele, będące celami statutowymi.
Jak założyć fundację
Jeśli chcesz założyć fundację, musisz spełnić kilka podstawowych warunków, które można określić w 4 krokach:
- Sporządź akt fundacyjny (tzw. oświadczenie woli)
- Określ fundusz założycielski – majątek przeznaczony przez Ciebie na realizację celu fundacji
- Napisz statut fundacji
- Złóż wniosek o rejestrację fundacji do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS)
Dopełnienie wszystkich formalności nie jest bardzo trudne, jednak wymaga od Ciebie zaangażowania, spełnienia ustawowych wymagań i podjęcia pewnego wysiłku. Jeśli to zrobisz, na zawsze zapiszesz się jako Fundator organizacji, którą powołałeś do życia.
Jak założyć fundację na chore dziecko
Jesteś rodzicem, który szuka wsparcia w fundacji dla swojego dziecka? Myślisz o założeniu fundacji dla was? Dużo łatwiej, szybciej i bezpieczniej będzie jeśli skorzystasz z pomocy istniejących już fundacji. Jeśli potrzebujecie wsparcia finansowego i merytorycznego, zastanów się nad założeniem subkonta dla dziecka, zobacz jak zostać podopiecznym fundacji.